Федерацин налук службин республикӑри управленийӗ ҫитес вӑхӑтра районсенчи штата чакарассине пӗлтернӗ.
Шӑмӑршӑра, Елчӗкре, Элӗкре, Тӑвайра, Сӗнтӗрвӑрринче, Вӑрмарта, Красноармейскинче, Хӗрлӗ Чутайра, Пӑрачкавра, Етӗрнере тата ытти хӑш-пӗр ҫӗрте территорири ӗҫ вырӑнӗсене пӗтерӗҫ. Ҫапла вара пулӑшу илме малашне Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Ҫӗмӗрлери, Улатӑрти, Канашри, Патӑрьелти, Муркашри тата ытти ҫӗрти районсем хушшинчи инспекцисене кайма тивӗ.
Налукҫӑсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, штата чакарас юхӑм Мускавранах килет. Прогреса чараймӑн, компьютерсем ҫынсене хӗссе кӑлараҫҫӗ. Налук тӳлекенсем чылай ыйтӑва хӑйсен уйрӑм пӳлӗмӗсем урлӑ татса параяҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче 76 ҫулти арҫын машинӑпа ҫула тухнӑ, лавккана кӗнӗ чухне лартса хӑварнӑ. Каялла тухнӑ – вӑл ҫук. Ӑҫта кайса кӗнӗ? Каярахпа ҫакӑ палӑрнӑ: ватӑ арҫын ӑна ӑҫта лартса хӑварнине маннӑ.
Полицейскисене каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти Пионерсен урамӗнчи лавккана кӗнӗ. Унтан тухса хӑйӗн машинине тупайман. Малина хӑйех шыранӑ, кайран полицие кайнӑ.
Машина ӑҫталла кайнине камерӑсем тӑрӑх пӑхнӑ. Анчах маршрут арҫын каласа кӑтартнипе пӗр килмен. Тӑванӗсем те ватӑскер юлашки вӑхӑтра ӑс-тӑн арпашӑннипе аптӑранине каланӑ.
Машинӑна тепӗр кунхине арҫыннӑн ҫуртӗнчен инҫе мар тупнӑ. Вӑл чип-чиперех ларнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти Коммунистсен урамӗнче иномарка ҫунма пуҫлани пирки пушарнӑйсем патне хыпар ҫитнӗ. Вӑл мӑкӑрланнине чи малтан автомастерской ҫыннисем асӑрханӑ. Ара, машина вӗсенчен инҫех мар ҫуннӑ.
Ҫулӑма сӳнтернӗ. Анчах ҫак ӗҫе кам тунине те палӑртмалла-ҫке-ха. Полицейскисем машна хуҫиех айӑплӑ тесе шухӑшланӑ. Чӑнах та ҫапла иккен.
41 ҫулти арҫын ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӑл «Тайотӑна», 2008 ҫулта кӑларнӑскере, темиҫе уйӑх каялла туяннӑ. Хайхискер ҫывӑх ҫыннипе хирӗҫсе кайнӑ хыҫҫӑн лавккана кайса ҫунакан шӗвек илнӗ те машинӑна сапса ҫунтарса янӑ. Унран тимӗр каркас ҫеҫ тӑрса юлнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта ветерансем валли урамрах концерт лартса панӑ. Сцена ҫинче артистсем тата шкул ачисем пулнӑ.
Концерт ӗнер пулнӑ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 76 ҫул ҫитнине халалласа ирттернӗ концертра ветерансене тӳре-шара, шкул ачисем, хула ҫыннисем саламланӑ. Ҫапла ҫамрӑк ӑру ветерансене, тыл ӗҫченӗсене, вӑрҫӑ ачисене сума сунине кӑтартнӑ.
Кӑшӑлвирус алхаснӑ вӑхӑтра кунашкал концерт ватӑ ҫынсемшӗн шӑпах та меллӗ. Чиртен сыхланас тӗллевпе вӗсене халӑх ҫӳрекен вырӑна тухма сӗнмеҫҫӗ. Кӑҫал Парад та вӗсемӗрех иртӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта Раҫҫей Ҫарӗн ҫар ҫыннисене халалланӑ темиҫе конструкцие вандалсем сиенлетнӗ. Плакатсем Рашчара вырнаҫнӑ. Халӗ кун тӗлӗшпе тӗрӗслев иртет, ҫак ӗҫе кам тунине палӑртаҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкар прокурорӗ хушнипе йӗрке хуралҫисем вандалсене тупса палӑртас тӗлӗшпе ӗҫлӗҫ. Ӗҫ мӗнле пурнӑҫланса пынине прокуратура тӗрӗслесе тӑрӗ.
Тен, иртен-ҫӳрен ҫак ӗҫе кам тума пултарнине асӑрханӑ? Эппин, часрах кун пирки полицие пӗлтерӗр. Телефон номерӗ: 73-8-02, 102.
Чӑваш Енре ҫынсене хула ҫумӗнчи дачӑсене турттаракан маршрутсем уҫӑлнӑ. Республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, 107-мӗш «Шупашкар (Хулаҫум автовокзал) – Шемшер (Шупашкар районӗ)» тата 117-мӗш «Шупашкар (Хулаҫум автовокзал) – Тутаркасси (Шупашкар районӗ)» маршрутсем ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен уҫӑлнӑ. Вӑл маршутсемпе 1-ер пӗчӗк автобус ҫӳрет, кунне вӑл иккӗ хутлать.
108э-мӗш «Ҫӗнӗ Шупашкар – Кукашни пахчисем (Сӗнтӗрвӑрри районӗ)» маршрут ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнчен уҫӑлнӑ. Вӑл маршрутпа 1 автобус ҫӳрет, кунне 4 рейс тӑвать.
193-мӗш «Шупашкар (Хулаҫум автовокзал) – Шоркка (Шупашкар районӗ)» маршрута ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче уҫнӑ. Вӑл маршрутпа 15 рейс пӑхса хӑварнӑ.
249-мӗш «Шупашкар (Хулаҫум автовокзал) – Явӑш (Хула масарӗ)», 2706-мӗш «Ҫӗнӗ Шупашкар – «Чӑваш Ен» санатори («Заволжъе» коллективлӑ пахчана ҫити) маршрутсем те пахчаҫӑсем валли уҫӑлнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти ҫул ҫитмен ачасен социаллӑ реабилитаци центрне хулари ӗҫекен пӗр ҫемье пирки систерекенсем тупӑннӑ. Евитлекенсем пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗчӗк хӗрачан ашшӗ-амӑшӗ ӗҫкӗпе иртӗхет, хайхисем ниҫта та ӗҫлемеҫҫӗ.
Социаллӑ учреждени специалисчӗсем вырӑна тухса кайнӑ. Чӑн та, суйса хыпарламан иккен. Ҫемьене тата ачасене социаллӑ пулӑшу паракан пай специалисчӗсем ҫитнӗ вӑхӑтра ашшӗ-амӑшӗ ӳсӗр пулнӑ, килте хӑтсӑрлӑх тата тирпейсӗрлӗх хуҫаланнӑ, аслисем вӗри апат та пӗҫермен. Учреждени специалисчӗсем йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ. Ачана реабилитаци центрне илсе кайнӑ.
Ачасӑр юлнӑ ашшӗ-амӑшӗпе специалистсем ӗҫленӗ. Ҫине тӑни сая кайман. Амӑшӗ наркологи диспансерӗнче сипленме килӗшнӗ, ашшӗ ӗҫе вырнаҫнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн ачана ҫемьене, ашшӗ-амӑшне, тавӑрса панӑ.
Канмалли кунсенче васкавлӑ медпулӑшу ҫӳллӗшӗнчен ӳкнӗ виҫӗ ҫын патне вырӑна ҫитнӗ. Шел те, пӗри вилмеллех суранланнӑ.
Пӗр арҫын ялта пӳрт тӑрринчен ӳкнӗ, тепри – нумай хваттерлӗ ҫурт чӳречинчен. Вӑл вилнӗ.
Шар курнӑ тепӗр ҫын – 8 ҫулти арҫын ача. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти нумай хваттерлӗ ҫуртӑн пӗрремӗш хут чӳречинчен ӳкнӗ. Ача москитлӑ сетка ҫине таяннине иртен-ҫӳрен курнӑ та васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Сетка чӑтайман, арҫын ача аялалла ӳкнӗ. Тухтӑрсем ачана пульницӑна илсе ҫитернӗ. Унӑн пуҫ мими чӗтреннӗ, пуҫӗ тата чӗркуҫҫи суранланнӑ. Ачана аслисем асӑрхаса ҫитерейменни паллӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химпром» предприятире ҫӗнӗ производство уҫӗҫ. Ҫакӑн пирки ӗнер республика Элтеперӗ Олег Николаев асӑннӑ обществӑн директорсен канашӗн председателӗпе Ярослав Кузнецовпа, Евразин аталану банкӗн промышленность дирекцийӗн управляющи директорӗпе Сергей Игнатовпа тӗл пулсан сӳтсе явнӑ.
Предприятире водород перекиҫӗ туса кӑларакан производство туса хурасшӑн.
Проекта пурнӑҫа кӗртме эпир маларах асӑннӑ кредит учрежденийӗ укҫа-тенкӗ уйӑрса пулӑшӗ. Енсем тивӗҫлӗ килӗшӗве ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ. Документа Питӗрти экономика форумӗнче алӑ пуснӑ.
Ярослав Кузнецов каланӑ тӑрӑх, предприятире биологи мелӗпе ирӗлекен пластик та кӑларма тытӑнасшӑн.
Ҫуркунне ҫитсен типӗ курӑка ҫунтарнипе те пушар тухать. Рязань облаҫӗнчи Марьино ялӗнче, ав, темиҫе ҫурт ҫеҫ тӑрса юлнӑ.
Йӗпреҫ районӗнчи Туҫара ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче кӑнтӑла иртсен типӗ курӑк ҫунма тытӑннӑ. Инкек ял пуҫӗнче тухнӑ. Вут-ҫулӑм усӑ курман хуралтӑна ҫеҫ сиенленӗ. Пушара сӳнтерме виҫӗ автоцистернӑпа пырса ҫитнӗ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Ҫӗмӗрле районӗнчи Вырӑс Улхаш ялӗнче тӑватӑ ҫурт тата сарай ҫуннӑ. Вӗсенчен иккӗшӗнче ҫынсем пурӑннӑ. Вутра кӗлленнӗ ҫуртсемпе хуралтӑ йывӑҫран купаланӑскер пулнӑ. Вут-ҫулӑм уй енчен сарӑлса пынӑ.
Иртсе кайнӑ талӑкра типӗ курӑк ҫуннине ултӑ тӗслӗх шута илнӗ. Куславкка районӗнче — иккӗ, Улатӑр, Хӗрлӗ Чутай, Ҫӗмӗрле районӗсенче тата Ҫӗнӗ Шупашкарта — пӗрер.
+21.3 °C